یکی از اولین گام‌ها برای ورود به بورس، ثبت نام در سامانه سجام و اصطلاحاً سجامی شدن است. در این آموزش، با سامانه سجام آشنا و مراحل ثبت نام در سامانه سجام را به صورت گام به گام و تصویری بیان می‌کنیم. همچنین، روش ورود به درگاه یکپارچه ذینفعان را به صورت تصویری نشان خواهیم داد.
سامانه سجام چیست؟
«سامانه جامع اطلاعات مشتریان» که به اختصار سجام نامیده می‌شود، توسط «شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» و برای ارائه خدمات یکپارچه و فراگیر به فعالان بازار سرمایه ایجاد شده است. سجام سامانه‌ای است که برای جمع‌آوری و تجمیع سوابق معاملاتی سهامداران ایجاد شده و سهامداران به راحتی می‌توانند دارایی‌های خود را در این سامانه مشاهده و از سودهای دریافتی نیز اطلاع پیدا کنند. برای فعالیت در بورس، باید در این سامانه ثبت‌نام کنید. برای ثبت‌نام در سامانه سجام کافی است به نشانی اینترنتی www.sejam.ir مراجعه کرده و با انتخاب ثبت نام سجام ثبت نام خود را آغاز کنید. در ادامه، مراحل گام به گام ثبت نام سجام را شرح می‌دهیم.
ثبت نام سامانه سجام چگونه است؟
برای ثبت نام سجام باید با وارد شدن به سایت این سامانه چند مرحله را طی کنید. این چند مرحله شامل ثبت اطلاعات هویتی، بانکی و تماس است. در این مطلب، راهنمای گام به گام و تصویری ثبت نام سامانه سجام را شرح می‌دهیم.
۱. ورود به سامانه ثبت نام
برای شروع ثبت نام، ابتدا باید به سامانه ثبت نام سامانه سجام وارد شوید و پس از آن، با کلیک روی «ثبت نام در سجام» وارد مراحل ثبت نام شوید.
۲. وارد کردن شماره تماس
پس از کلیک بر «ثبت نام در سجام»، به صفحه‌ای هدایت می‌شوید که باید شماره تلفن همراه خود را بدون صفر ابتدای آن، وارد کرده و پس از آن، روی «دریافت کد تأیید کلیک کنید و منتظر بمانید کد تأیید برایتان ارسال شود. دقت کنید که شماره تلفن همراه باید به نام خودتان باشد، در غیر این صورت، با مشکل مواجه خواهید شد و باید دوباره مراحل را طی کنید.
۳. وارد کردن کد تأیید، تعیین نوع مشتری و کد ملی
در این مرحله، باید کد تأیید ۴ رقمی را که به تلفن همراهتان ارسال شده وارد کنید. همچنین، باید نوع مشتری (حقیقی یا حقوقی)، کد ملی و کد امنیتی را در این صفحه وارد کنید. پس از تکمیل این موارد، روی تأیید کلیک کنید.
اگر کد تأیید را دریافت نکرده‌اید، با کلیک روی گزینه ارسال مجدد کد تأیید دوباره درخواست دهید.
۴. پرداخت هزینه ثبت‌نام
در این مرحله باید کارمزد ثبت نام را با انتخاب یکی از درگاه‌های پرداخت بانک ملی یا ملت پرداخت کنید. مبلغی که باید پارداخت کنید ۱۰ هزار تومان است. لازم است به این نکته هم اشاره کنیم که امکان ثبت نام رایگان در سامانه سجام وجود ندارد.
۵. وارد کردن اطلاعات هویتی
در این بخش باید اطلاعات هویتی خود را وارد کنید. دقت کنید که این اطلاعات باید منطبق بر شناسنامه و کارت ملی باشد. در واقع، در این بخش باید نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، جنسیت، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، محل صدور، محل تولد، و سری و سریال شناسنامه را در این بخش وارد کنید. دقت کنید که اگر نام خانوادگی‌تان شامل پسوند یا پیشوند است، باید آن را وارد کنید.
۶. ثبت اطلاعات نماینده
اطلاعاتی که در سایت ثبت می‌کنید، می‌تواند مربوط به شخص «اصیل» باشد یا اینکه شما به عنوان نماینده قانونی شخصی دیگر اطلاعات را در سامانه وارد کنید. «نماینده قانونی» می‌تواند «وکیل» به نمایندگی از شخصی باشد که وکالت او را بر عهده دارد یا می‌تواند «ولی» باشد که شامل پدر یا پدربزرگ فرزندانی است که به سن قانونی نرسیده‌اند یا می‌تواند «قیم» باشد که به حکم قضایی سرپرستی فردی را بر عهده دارد یا «وصی» باشد که بر اساس وصیت کسی که فوت شده مأمور به انجام کار متوفی باشد.
توجه کنید که نماینده قانونی خود باید قبلاً در سامانه ثبت‌نام کرده و کد پیگیری دریافت کرده باشد. اگر می‌خواهید به عنوان شخص حقیقی ثبت‌نام کنید، روی گزینه اصیل انتخاب کرده و به مرحله بعد بروید. اگر هم می‌خواهید به عنوان نماینده قانونی، شخص دیگری را ثبت‌نام کنید، روی گزینه «نماینده قانونی» کلیک کنید.
اگر گزینه نماینده قانونی را انتخاب کرده‌اید، باید کد ملی نماینده را وارد کنید. در صورتی که نماینده اصیل بوده و راستی‌آزمایی شده باشد، کد برایش ارسال می‌شود و باید آن را وارد کنید. پس از آن، باید نوع مدرک اثبات‌کننده را انتخاب و آنان را بارگذاری کنید. حجم این مدارک باید بین ۱۰ کیلوبایت و ۲ مگابایت بوده و فرمت آن‌ها png ،jpg ،jpeg و pdf باشد. پس از بارگذاری مدارک، روی «ذخیره/ادامه گام بعدی» کلیک کنید.
۷. ثبت اطلاعات تماس
در این مرحله، باید نشانی پستی و تلفن خود را ثبت کنید. دقت کنید که نشان پستی باید با کد پستی درج شده در پشت کارت ملی انطباق داشته باشد. در صورت تمایل می‌توانید پست الکترونیک خود را نیز ثبت کنید.
۸. وارد کردن کدهای سهامداری
اگر کد سهامداری دارید، در این مرحله آن را وارد کنید. البته، کد سهامداری برای ثبت نام ضروری نیست و اگر کد ندارید، روی «تأیید/ادامه گام بعدی» کلیک کنید.
۹. وارد کرد اطلاعات شغلی
در این بخش باید اطلاعات شغلی خود را شامل عنوان شغل، آدرس شرکت یا مؤسسه‌ای که در آن کار می‌کنید، شماره تلفن آن و کد پستی را وارد کنید. کسانی که خانه‌دار یا بیکار هستند یا شغلی با محل ثابت ندارند، می‌توانند شماره تلفن و کد پستی محل سکونت خود را در این مرحله ثبت کنند.
۱۰. ثبت اطلاعات مالی
در این مرحله، باید میزان اطلاعات خود را از مفاهیم مالی و سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار وارد کنید. همچنین، باید بخش مربوط به پیش‌بینی‌تان از میزان معاملات در طی سال را تعیین کنید.
۱۱. وارد کردن اطلاعات حساب بانکی
اکنون باید اطلاعات مربوط به حساب بانکی خود را وارد کنید. دقت کنید که این حساب باید متعلق به خود شخص بوده و مشترک نباشد. همه مطالبات مشتری از کارگزاری به این حساب واریز خواهد شد.
هر شخص می‌تواند دو شماره حساب را وارد کند و هر دو نیز باید به نام خود او باشد. شماره شبا شامل IR در ابتدا و ۲۴ رقم است. شماره حساب را باید بدون خط تیره، فاصله، نقطه و هرگونه کاراکتر اضافه دیگری وارد کنید. همچنین، یکی از حساب‌ها را باید به عنوان پیش‌فرض انتخاب کنید.
۱۲. بررسی پایانی
در نهایت، همه اطلاعاتی که تاکنون وارد کرده‌اید، در این مرحله به شما نشان داده می‌شود تا بتوانید آن‌ها را مجدداً مشاهده کرده و درصورت برزو اشتباه، آن‌ها را ویرایش کنید.
۱۳. پذیرش تعهدات
پس از آنکه بررسی پایانی را انجام دادید و از صحت اطلاعات مطمئن شدید، به صفحه تعهدات وارد خواهید شد. برای کامل شدن ثبت نام سجام باید حتماً تعهدات را بپذیرید. برای این کار روی «می‌پذیرم» و سپس «ذخیره» کلیک کنید. با این کار، ثبت نام تکمیل شده و روند استعلام اطلاعات آغاز می‌شود.
پس از پایان ثبت‌نام پیام زیر را خواهید دید.
۱۴. دریافت کد پیگیری سجام
پس از آنکه ثبت‌نام در سامانه پایان پذیرفت، اطلاعات در پایگاه داده سجام ذخیره می‌شود. پس از آن، فرایند استعلام اطلاعات هویتی، بانکی و کدهای سهامداری آغاز می‌شود و در صورت مطابقت اطلاعات وارد شده کاربر با استعلام‌ها، پس از حداکثر ۲۴ ساعت کد پیگیری برای فرد ارسال می‌شود. اگر به هر دلیلی استعلام شکست بخورد، مجدداً یک ساعت بعد انجام خواهد شد و در صورت شکست مجدد، این کار تا ۱۰ بار انجام می‌شود. اگر پس از این ۱۰ بار باز هم مشکلی وجود داشته باشد، پیامی برای مشتری ارسال می‌شود که باید به سامانه وارد شده و با ویرایش فرم‌ها، دوباره روند استعلام را آغاز کند.
استعلام‌گیری در سه مرحله اطلاعات هویتی، بانکی و سهامداری انجام می‌شود. اطلاعات هویتی از سازمان ثبت احوال استعلام می‌شود. اطلاعات بانکی نیز با استعلام شماره شبا از بانک انجام می‌شود. پس از آنکه مشتری سجامی شود و همه مراحل را طی کند، می‌تواند اطلاعات بانکی خود را تغییر دهد و پس از تأیید استعلام، اطلاعات بانکی او به‌روز می‌شود. اطلاعات بورسی نیز از بورس‌های مربوطه استعلام می‌شود و با توجه به اینکه در روند دریافت کد پیگیری تأثیری ندارد، استعلام آن ممکن است پس از دریافت کد پیگیری انجام شود.
۱۵. احراز هویت؛ آیا می‌توان احراز هویت سجام را الکترونیکی انجام داد؟
همان‌طور که گفتیم، اگر مشکلی در روند ثبت نام و استعلام نباشد، یک کد پیگیری ۱۰ رقمی برایتان ارسال خواهد شد. اگر برای خودتان ثبت نام را انجام داده باشید، باید با همراه داشتن شناسنامه و کارت ملی به مراکز احراز هویت مراجعه کنید. در صورتی که شخص اصیل نباشد، نماینده او باید به مراکز اهراز هویت مراجعه کند و علاوه بر مدارک هویتی، مدرک اثبات نمایندگی را نیز همراه داشته باشد.
با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا و به منظور تسهیل روند احراز هویت متقاضیان، امکان احراز هویت به صورت غیرحضوری نیز فراهم شده است.دقت کنید که برای احراز هویت غیرحضوری باید کارت ملی جدید داشته باشید و سریال پشت کارت ملی را در مراحل احراز هویت وارد کنید. همچنین، لازم به ذکر است که احراز هویت الکترونیکی صرفاً برای شخص ایرانی اصیل و بالای 18 سال است و احراز هویت نماینده از قبیل ولی، قیم، وکیل و… صرفاً حضوری انجام می‌شود.
ورود به درگاه یکپارچه ذینفعان
پس از آنکه احراز هویت به طور کامل انجام شد، پیامکی دریافت می‌کنید که انجام احراز هویت را به شما اطلاع می‌دهد. در این صورت، می‌توانید وارد سامانه شده و اطلاعات خود را مشخص کنید و اگر سهام خاصی دارید، آن را آنجا مشاهده کنید. دقت کنید که تنها در صورتی به درگاه یکپارچه ذینفعان دسترسی خواهید داشت که قبلاً در سامانه سجام مراحل ثبت‌نام و احراز هویت را به طور کامل طی کرده باشید.
اگر برای بار اول به این درگاه وارد شوید، باید کد ملی خود را وارد کرده و منتظر بمانید کد تأیید برایتان ارسال شود.
پس از دریافت کد، باید آن را وارد کنید. پس از آن، سامانه از شما می‌خواهد یک رمز عبور برای خود انتخاب کنید.
بعد از آنکه رمز را وارد کردید، به صفحه اصلی درگاه وارد خواهید شد. تصویر زیر، صفحه نخست درگاه را پس از ورود موفق نشان می‌دهد. همان‌طور که می‌بینیم، سبد دارایی سهامدار به صورت کامل و با جزئیات نشان داده شده است. برای مشاهده سایر اطلاعات، مثلاً مشاهده سودهای تعلق گرفته از سال ۹۶ به بعد، باید روی قسمت مربوطه کلیک کنید.
مثلاً اگر روی گزارش دارایی کلیک کنید، فهرست دارایی‌ها به صورت زیر نمایش داده خواهد شد.
یکی دیگر از قابلیت‌های این سامانه این است که می‌توانید گواهی سهام خود را دریافت کنید. مثلاً با کلیک بر روی ریافت برای سهام «حفاری» در شکل بالا، یک گواهی مطابق شکل زیر دریافت خواهید کرد.
چند نکته درباره سامانه سجام
بهتر است چند از نکته زیر درباره سامانه سجام، آگاه باشید:
- تنها نشانی رسمی سامانه سجام www.sejam.ir است. اخیراً مواردی پیش آمده که کلاهبرداران با راه‌اندازی سایت‌های دقیقاً مشابه، با دریافت اطلاعات کاربران، حساب آنان را خالی کرده‌اند. بنابراین، حتماً دقت کنید برای ورود به سایت از نشانی صحیح استفاده کنید.
- دقت کنید که حتماً اطلاعات هویتی را براساس مدارک شناسایی وارد کنید و اطلاعات تماستان نیز متعلق به خودتان باشد. در غیر این صورت مجبور خواهید شد اطلاعات را ویرایش کرده و باز هم هزینه پرداخت کنید.
- اگر کد پیگیری برایتان ارسال نشد، از دکمه بازیابی کد پیگیری استفاده کنید.
- ترجیحاً در صورت امکان احراز هویت را غیرحضوری انجام دهید. اگر به هر دلیلی به صورت حضوری اقدام به احراز هویت می‌کنید، حتماً مدارک شناسایی را همراه داشته باشید.
- دانلود متاتریدر MetaTrader برای تمام پلتفورم‌ها
- دانلود نرم افزار ادونس گت Advanced GET
- تحلیل تکنیکال چیست؟
- بازار مالی چیست؟ انواع بازارهای مالی کدام اند؟
- انواع تحلیل بازارهای مالی
- بورس کالا چیست؟
- بورس چیست؟
- راهنمای ثبت نام در بورس و سامانه سجام
